İstanbul Demiryolu Müzesi kapatılacak!

YUSUF YAVUZ/VERYANSIN TV

İstanbul’un hafıza mekânlarından biri olan Sirkeci Gar binasında 2005 yılında açılan ve demiryoluyla ilgili 500’ün üzerinde obje ve belgenin sergilendiği İstanbul Demiryolu Müzesi’nin kapatılarak sergilenen serlerin bir depoya kaldırılacağı öne sürüldü. Demiryolu kültürünü yansıtan müzenin de bulunduğu Sirkeci Gar, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından Ağustos 2024’te 29 yıllığına Kültür ve Turizm Bakanlığı’na kiralanmıştı. Romanlara ve filmlere konu olan ünlü Orient Ekspres’in 19-22 Mayıs 1977 tarihlerinde yapılan son seferinde yolcularına dağıtılan hatıra madalya ile bu trende kullanılan gümüş yemek takımlarının da yer aldığı müzede, 19. ve 20. Yüzyıla ait eserler sergileniyor.

Paris-İstanbul arasında seferler yapan ünlü Orient Ekspres’in son durağı olan Sirkeci Gar, 1890’da hizmete açıldı. Alman mimar ve mühendis August Jasmund’un eseri olan Gar, Oryantalist bir tasarıma sahip. Doğu ve batı tarzlarını yansıtan Gar binası, birçok ünlü ismi ağırlamış. Ünlü polisiye yazarı Agatha Christie de bunlardan biri. Christie’nin filmlere de konu olan ‘Doğu Ekspresinde Cinayet’, Sirkeci Gar’ı dünyaca tanınmasını sağladı.

İLK ELEKTRİKLİ TRENE GEÇİŞİN İZLERİ

Sirkeci Gar’ın görkemli binasının içinde Eylül 2005’de açılan İstanbul Demiryolu Müzesi, demiryolu kültürünü yansıtan 500’ün üzerinde obje ve belgeyi barındırıyor. Türkiye’de 1955 yılında ilk elektrikli tren işletmeciliğine geçişin simgesi olan banliyö trenlerinden birinin makinist bölümü, müzede en ilgi çekici sergi materyallerinden biri.

DEMİRYOLU OKULLARI VE HASTANELERİ ANILARDA KALDI

Türk demiryolu tarihinin unutulan demiryolu okulları ve demiryolu hastanelerine ait objeler ile çok sayıda belge, çizim, plan ve fotoğraflar da müzede sergileniyor. Orient Ekspres’in 19-22 Mayıs 1977 tarihlerinde yaptığı son seferinde yolcularına dağıtılan hatıra madalya ve bu trende kullanılan gümüş yemek takımları da müzede sergileniyor.

DEMİRYOLU MÜZESİ KAPATILARAK ESERLER DEPOYA KALDIRILACAK

Ancak toplumsal kültürün bir parçası olan İstanbul Demiryolu Müzesi’nin 20 yıllık eğitim ve kültürel hizmeti sona ermek üzere. Haftada 5 gün ücretsiz olarak hizmet veren müzenin boşaltılarak bir depoya kaldırılacağı öne sürüldü.

KURUCU MÜDÜR RUHAN ÇELEBİ: ‘MÜZEDE TÜM ANILAR SAKLIYDI’

İstanbul Demiryolu Müzesi’nin kurucu Müdürü Ruhan Çelebi, konuyla ilgili sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Ali Sirmen, Haydarpaşa yok edilirken ‘anılarımız iğfal edildi’ diye yazmıştı. Avrupa kapımız İstanbul (Sirkeci) Garı’nda da bir devir kapandı. Gar içindeki küçücük müzede tüm anılar saklıydı. Duydum ki müze kapatılıp bir depoya kaldırılacakmış. Demiryolcuların kıymetli hatıraları da silinecek desenize. Ulusal demiryolu ağına en son katılan hattı Sirkeci Gar ve Trakya hattı ilk elektrikli tren seferinin yapıldığı, efsane tren Orient Ekspresin son durağı. Kurucu Genel Müdürümüz Behiç Erkin’in sözleriyle ‘yazık oldu tüm emeklere…’ Çalışan demiryolcular nasıl katlanabiliyor kültürel mirasımızın gözlerinin önünde yok edilişine?” ifadelerine yer verdi.

‘DEPOYA KALDIRILACAK OLMASI ÜZÜNTÜ VERİCİ’

Müzenin kapatılacağı yönündeki iddialar kaygı verici olduğunu dile getiren kurucu Müdür Ruhan Çelebi, demiryoluyla ilgili insanların kişisel anılarını yansıtan materyallerin depoya kaldırılacak olmasının üzüntü verici olduğunu söyledi.

GAR BİNASI 29 YILLIĞINA KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINA KİRALANDI

Tarihi Sirkeci Gar binası, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında yapılan protokol ile Ağustos 2024’te Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredildi. Haydarpaşa Garı’nı da kapsayan kiralama protokolü, 29 yıllık süreyi kapsıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, tarihi yapılarda yapacağı onarım, restorasyon vb. projelerin maliyetini karşılayacak ve ayrıca kira ödemesi yapmayacak. Bakanlık, kiraladığı bu alanları alt kira sözleşmeleri ile tüzel kişiliklere ve ortaklık yapılarına kullandırabilecek.

BAKAN ERSOY: GÖÇ MÜZESİ, TEMATİK MÜZE, RESİM GALERİSİ OLACAK

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, kiralama protokolünün ardından 31 Ekim 2024 tarihinde yaptığı açıklamada, Haydarpaşa ve Sirkeci garlarıyla ilgili kültür sanat projesi çalışmalarına başladıklarını belirtmişti.

Sirkeci Garı’nda çalışmaların tamamlanmasının ardından şu anda atıl durumda olan tescilli yapıların Göç Müzesi, Tematik Müze, resim galerisi gibi kültür sanat alanlarında kullanılacağını söyleyen Bakan Ersoy, “Sirkeci Garı’nda çalışmaların tamamlanmasının ardından İstanbul Avrupa yakasında bölge tarihinin izlerinin gelecek nesillere aktarılması sağlanacak. Hem Haydarpaşa’da hem Sirkeci’de tren olacak, kültür ve sanat olacak, millet bahçesi olacak ama burada asla AVM ve otel olmayacak” ifadelerini kullanmıştı.