Türkiye’yi Avrupa Birliği’nin ayrılmaz parçası haline getireceğiz

Bugün ABD ve Avrupa arasında, artık herkesin farkında olduğu uzlaşmazlıklar bulunmaktadır. Bilhassa Ukrayna meselesiyle belirginlik kazanan uzlaşmazlıklar, esasen daha eski tarihlere dayanan, Avrupa’nın “stratejik özerkliği”, güvenlik mimarisinin yeniden şekillendirilmesi gibi arayışları hızlandırmıştır. Son zamanlarda, Avrupa’nın en sıcak gündemlerinden biri, Avrupa coğrafyasının güvenliğinin, ABD’ye olan bağımlılığının azaltılarak nasıl sağlanacağıdır. Bu bağlamdaysa, Türkiye’nin, yeni güvenlik mimarisinde nasıl yer alacağı, hayatî bir soru haline gelmiştir.

Biz, memleketimizi çok yakından ilgilendiren, bir parçası olduğumuz Avrupa’nın güvenliği konusunda, Türkiye’nin çok önemli bir pozisyona sahip olduğunu ve olacağını öngörüyoruz. Avrupa’nın güvenlik konusunda özerkleşebileceği, ABD’ye bağımlılığını azaltabileceği bir güvenlik sisteminin inşası için, Türkiye’nin aktif ve dengeyi hiçbir zaman terk etmeyen bir rol oynaması gerektiğini savunuyoruz. ABD’yle ve diğer küresel güçlerle dengeli bir ilişki içinde kalarak Avrupa güvenlik mimarisinin parçası olmakla, Avrupa’nın bekçiliğini üstlenmek arasında bir ayrım yapıyoruz. İlkini savunurken, ikincisini net bir şekilde reddediyoruz.

Bizim, bu meseleye yaklaşımımızda, Erdoğan iktidarıyla ayrıştığımız başka bir husus daha var. Biz, güvenlik ve strateji ile demokrasi, insan hakları, hukuk devleti arasında pozitif bir ilişki kurulması gerektiğini savunuyoruz. Sığınmacılar üzerinden kurulan al-ver ilişkisinin, bu defa da “güvenlik sağlama” üzerinden kurulmasına karşı çıkıyoruz. Avrupa Parlamentosu’nda yaptığım konuşmada da pragmatik aktörlerin, al-ver siyasetini; ilke sahibi aktörlerin ise değerler üzerinden müzakereyi tercih ettiklerini ifade ettim. İkincisinin daha kalıcı, daha güvenilir olduğunu vurguladım. Basit pazarlıklarla elde edilen kısa vadeli kazançların kolay kaybedileceğini unutmamak gerekir. Biz değer merkezli bir dış politikanın, küresel gerilimlerin arttığı, bölgesel krizlerin yoğunlaştığı dönemlerde daha önemli olduğuna inanıyoruz.

Öte yandan, AB’ye tam üyeliğin şartları açıktır. Erdoğan, AB üyelik sürecinde samimiyse, yapması gereken ilk iş, yargının araçsallaştırılmasından vazgeçmek ve Türkiye’de tam demokrasinin tesis edilmesine dönük adımların atılmasına katkıda bulunmaktır. Ülkede bir gözaltı fırtınası estirirken AB’ye üyelikten söz etmek tam bir samimiyetsizliktir. İçerideki sorunları çözmek yerine büyüten, topluma sunabileceği, umut verebileceği bir politikası kalmamış olan Erdoğan’ın, AB’nin güvenlik kaygıları üzerinden kamuoyuna yeni bir “üyelik hayali” pazarlaması doğru değildir. Bir AB yetkilisinin dediği gibi “üyelik için demokratikleşme dışında bir arka kapı” bulunmamaktadır. AB’nin şu dönemde bir güvenlik kaygısı içinde olduğu doğrudur; ama AB bir güvenlik örgütü değildir.

Biz CHP olarak öncelikle yurttaşlarımıza demokratikleşme, insan haklarına saygı ve hukukun üstünlüğünü vaat ediyoruz. Bunlar olmadan AB üyeliğinden bahsetmenin bir anlamı yoktur.

Biz Türkiye’nin AB’yle yalnızca ve yalnızca jeopolitik konumunu öne çıkararak diyalog kurmasını, hem demokratikleşmeyi gerileteceği hem de ülkemizi uluslararası alanda kendisini sadece askeri gücüyle var eden bir ülke konumuna indirgeyeceği için doğru bulmuyoruz. Gerçekçi bir şekilde, güvenlik kaygılarının geçerliliğini kabul ederek, demokrasiyi ve demokratikleşmeyi göz ardı etmemek gerektiğini vurguluyoruz. 6 Mart’ta Brüksel’de katıldığım Avrupa Birliği Konseyi’ne hazırlık toplantısında da buna dikkat çektim: Yoğun kaygı ortamında demokrasinin ikinci plana atılması, sonuçta bizim de bir parçası olduğumuz Avrupa siyasetinde, tam da yükselişinden kaygı duyulan anti-demokratik akımların yükselmesine neden olacaktır. Demokrasi ile güvenliğin, stratejik kaygılarla insan haklarının birbirine alternatif görülmemesi gerekir. Demokrasi, yalnızca ülkemiz için değil Avrupa’daki siyasal ortam için de çok hayatî önemdedir. Biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak, Avrupa’yla yalnızca güvenlik konusunda değil; bir bütün olarak ırkçılıkla, İslamofobiyle, sağ popülizmle mücadele ve demokratik değerleri koruma, diğer bir deyişle AB’de demokrasinin korunması ve geliştirilmesi konusunda da iş birliği ekseninde ilişki kurmayı bir vizyon olarak benimsiyoruz. Bu konuda kardeş partilerimizle beraber diyalog ve dayanışma içinde olma iddiasını taşıyoruz.  Güvenlik ve demokrasinin birbirinden ayrılamayacağını savunuyoruz.

Türkiye’nin yıllar önce kaybettiği öngörülebilir, güvenilir, saygın bir ülke olma özelliğini yeniden kazanıp, gerekli reformları yaparak AB yolunda yürümesi, gerektiğinde AB’ye kendi değerlerini de hatırlatarak onu ilke zeminine çekmesi ve Avrupa’da demokrasinin güçlendirilmesi CHP’nin AB sürecindeki ana vizyonunu oluşturmaktadır.

Cumhuriyet Halk Partisi’nin Türkiye’nin önüne koyduğu en önemli hedeflerden biri AB’ye tam üyeliktir. Kararlı adımlarla yürüdüğümüz bu hedefimize Avrupa’da, hükümette olanlar dahil olmak üzere kardeş partilerimizden tam destek görüyoruz.

İktidarımızda ışık hızıyla Kopenhag kriterlerini hayata geçireceğiz. Avrupa ile ilkesiz al-ver pazarlıkları içine girmeyecek, demokratik ve özgürlükler zemininde üzerimize düşeni yapacak ve Türkiye’yi Avrupa Birliği’nin ayrılmaz bir parçası haline getireceğiz.”